Przedszkole nr 10 w Nysie
-
Statystyki
- Odwiedziny: 1644149
- Do końca roku: 247 dni
- Do wakacji: 54 dni
Innowacja pedagogiczna - wpływ muzyki na rozwój wrażliwości dziecka w przedszkolu
Innowacja pedagogiczna
„Wpływ muzyki na rozwój wrażliwości
dziecka przedszkolnego”
„Naprawdę rozumie i czuje sens muzyki ten, kto czynnie w niej uczestniczy”
Carl Orff
Muzyka towarzyszy człowiekowi od najwcześniejszych lat jego życia. Wpływa ona na
jego rozwój we wszystkich aspektach – poznawczym, społeczno-emocjonalnym, estetycznym
a także ruchowym. Istotny jest fakt, że w życiu dziecka muzyka pojawia się wcześniej niż mowa. Już w okresie prenatalnym dzieci przejawiają wrażliwość słuchową, odbierają i reagują na dźwięki płynące z otoczenia. Noworodek reaguje nie tylko na słowa czy śpiew matki, ale również na inne dźwięki płynące z otaczającego go świata. U niemowląt można zaobserwować spontaniczną reakcję na muzykę, wzbudza ona u nich często uśmiech i radość. Pod wpływem dźwięków dzieci zaczynają wykonywać rytmiczne ruchy, klaszczą, przytupują.
Istotne jest, aby kontakt dziecka z muzyką rozpoczął się od najwcześniejszych lat jego życia, najlepiej już w okresie niemowlęcym i przedszkolnym. Im wcześniej dziecko będzie doświadczało stymulacji muzycznej, tym lepiej, bardziej harmonijnie będzie przebiegał jego rozwój poznawczy, społeczny i emocjonalny. Dzieci, które miały styczność z muzyką we wczesnym dzieciństwie charakteryzują się zwiększoną wrażliwością. Z tego względu rozpoczęcie edukacji przedszkolnej jest optymalnym okresem dla rozpoczęcia również edukacji muzycznej. Obcowanie z muzyką wzbogaca osobowość i uwrażliwia na problemy własne i innych ludzi. Przeżycia emocjonalne związane ze słuchaniem, czy wykonywaniem zadań muzycznych, mają wpływ na różne dyspozycje psychiczne dzieci. Nauka piosenek pozwala rozwijać ich pamięć i logiczne myślenie. Przeżycia wywołane przez muzykę kształtują też postawy moralne dziecka i jego poglądy na istotne wartości, ważne w kontaktach nie tylko z rówieśnikami, ale także z osobami dorosłymi. Słuchanie pięknych utworów muzycznych, piosenek dostarcza wzorców właściwego postępowania, czyni bardziej wrażliwym na krzywdę innych, wyrabia krytycyzm w stosunku do zachowań negatywnych.
Słuchanie muzyki uczy dzieci koncentracji uwagi, umiejętności słuchania i współodczuwania Obcowanie z muzyką wpływa na rozwój wrażliwości estetycznej. Wspólna zabawa z muzyką i piosenką pozwala na tworzenie interakcji społecznych, zbliża do siebie dzieci uczestniczące w zabawie, uczy je współpracy z innymi, zdyscyplinowania i odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale również za całą grupę. To pozwala z kolei na kształtowanie takich cech charakteru jak opanowanie, koleżeńskość, uczynność, empatia, wrażliwość na potrzeby innych czy wytrwałość.
Zabawy muzyczne pobudzają też wyobraźnię i myślenie twórcze dziecka. Muzyka ćwiczy i wspomaga wrażliwość różnych zmysłów, prowadząc do współdziałania pomiędzy słyszeniem, widzeniem, dotykiem. Podstawowymi formami umuzykalniania dzieci są piosenka i śpiew, ale również gra na instrumentach odgrywa dużą rolę. Podczas instrumentalnego muzykowania rozwijają się u dziecka podstawowe zdolności muzyczne, wrażliwość na współbrzmienie, słuch i zdolność do emocjonalnego i estetycznego przeżywania muzyki. Obcowanie z instrumentem muzycznym rozwija też w dziecku inne pożądane cechy, takie jak: pamięć, uwaga, skupienie. Podczas wspólnego, grupowego muzykowania kształtują się u dziecka pozytywne postawy społeczne, pojawia się radość ze wspólnie osiągniętego sukcesu, poczucie satysfakcji, co przyczynia się do powstawania więzi społecznych.
Kontakt z muzyką wpływa na rozwój wrażliwości estetycznej dziecka, staje się źródłem różnych stanów uczuciowych, wzruszeń i nastrojów. Siła i jakość wzbudzonych emocji zależy nie tylko od rodzaju muzyki, ale również od osobowości dziecka, jego aktualnego samopoczucia oraz od sytuacji, w której przebiega odbiór utworu muzycznego. Wesoła zabawa przy muzyce często poprawia nastrój dzieci, pozwala na odreagowanie napięć, ekspresję przykrych emocji. Liczne badania przeprowadzone w przedszkolach wykazały, że dzieci mające częsty kontakt z muzyką są bardziej wrażliwe, samodzielne, kreatywne, pomysłowe, ich aktywność jest większa.
Adresaci innowacji: dzieci w wieku od 3 do 6 lat
Wymiar godzin : dwa razy w miesiącu 30 minut
Czas realizacji: wrzesień 2023 – maj 2024
II.CELE INNOWACJI
Główne
- Wyzwolenie aktywności twórczej dziecka przy wykorzystaniu instrumentów muzycznych ;
- Stworzenie warunków do ekspresji słownej (ekspresja spostrzeżeń, przeżyć, uczuć), ruchowej (zaangażowanie całego ciała poprzez rytm, melodie, harmonie, dynamikę);
- Zapewnienie różnorodności form obcowania dziecka z muzyką;
- Rozpoznawanie indywidualnych uzdolnień muzycznych i rozwijanie ich;
- Kształtowanie wrażliwości estetycznej;
- Wspieranie aktywności, ciekawości i samodzielności dzieci.
Szczegółowe
- Wzbudzenie zainteresowania muzyką nie tylko „lekką, łatwą i przyjemną”;
- Zapoznanie z instrumentami muzycznymi (pianino, akordeon, djembe, grzechotki, kołatki, tamburyna) i z rodzajem wydawanych przez nie dźwięków;
- Rozszerzenie i pogłębienie wiedzy o muzyce-pogadanki o kompozytorach, utworach, które tworzyli;
- Udział w zajęciach rytmicznych z wykorzystaniem instrumentów, pomocy dydaktycznych-elementami metody Batii Strauss, A.M. Kniessów;
- Nauka piosenek z repertuaru dziecięcego;
- Przygotowanie dzieci do konkursów muzycznych i wdrażanie ich do pracy zespołowej, nauka prawidłowego zachowania podczas występów, przedstawień teatralnych;
- Wyzwolenie pozytywnych emocji poprzez dobór utworów muzycznych, obniżenie napięcia, uspokojenie, wprowadzenie w stan odprężenia i dobrego samopoczucia-poprzez elementy muzykoterapii;
- Rozwój i nabywanie umiejętności działania w grupie;
- Wychowanie świadomych uczestników i odbiorców wydarzeń kulturalnych (koncertów, oper, przedstawień muzycznych)
- Rozbudzenie satysfakcji z wykonywanej pracy i osiągniętych rezultatów.
Przewidywane efekty
Dzieci:
- aktywnie uczestniczą w zajęciach muzycznych,
- wyrażają ruchem różne wartości rytmiczne,
- rozpoznają głosy wysokie i niskie,
- wyjaśniają pojęcia: sopran, bas, aria, chór, wokaliza,
- same komponują wokalizę,
- znają i krótko opisują różne instrumenty muzyczne m.in. bębenek, grzechotka, tamburyno, kołatka, harfa, skrzypce, potrafią rozpoznać ich dźwięki,
- wiedzą czym jest orkiestra i w grupie grają na różnych instrumentach perkusyjnych,
- znają podstawowy repertuar dziecięcy,
- określają charakterystyczne dla danej piosenki budowę- wyróżniają zwrotkę, refren, tempo i dynamikę-wolna, szybka, cicha, głośna,
- znają różnicę między kolędą, a pastorałką,
- wymieniają tytuł najstarszej kolędy,
- umieją wyjaśnić pojęcia przebój i oratorium,
- wiedzą czym jest pauza muzyczna i reagują na nią w czasie wykonywania zajęć ruchowych,
- znają dźwięk handpanu,
- sami tworząc i wykonując muzykę współpracują w grupach,
- naturalnie improwizują do muzyki, opowiadają swoje wyobrażenia i fantazje pojawiające się w czasie słuchania muzyki, przedstawiają je ruchem, pantomimą,
- reagują na zmiany tempa i dynamiki utworów muzycznych,
- improwizują głosem melodie-piosenki ( na zadany temat lub swobodnie), układają kołysanki, śpiewają wyliczanki,
- aktywnie słuchają muzyki poważnej,
- znają tytuły słuchanych utworów,
- znają głównych kompozytorów polskich i europejskich, umieją wymienić najważniejsze utwory przez nich skomponowane,
- występują przed publicznością,
- wiedzą jak należy się zachować w czasie występów.
Nauczyciel:
- wykorzystuje nowoczesne metody i formy pracy z dziećmi,
- pogłębia wiedzę przez uczestnictwo w szkoleniach i czytanie literatury pedagogicznej, muzycznej,
- wymienia doświadczenia i uwagi z innymi pedagogami, korzysta z ich wiedzy o dziecku, jego sytuacji domowej indywidualizując podejście zwłaszcza do dzieci o specjalnych potrzebach,
- zdobywa doświadczenie w zakresie ewaluacji efektów innowacji,
- nawiązuje współprace z artystycznym i muzycznym środowiskiem lokalnym (Szkoła Muzyczna, Nyski dom Kultury)
III. METODY I FORMY
Metody:
- metody aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss i M.A. Kniessów,
- metoda analityczno-percepcyjna polegająca na analizie słuchowej utworu muzycznego,
- metoda problemowo-twórcza wykorzystywana w czasie tworzenia muzyki,
- metoda ekspozycji-dostarczenie dzieciom kontaktu z dziełem muzycznym o najwyższej formie artystyczno-wykonawczej,
- wykorzystanie elementów innych metod: rytmicznej E.J. Dalcroze’a, koncepcji
C. Orffa,
Wszystkie te metody umiejętnie łączą ze sobą ruch, muzykę, słowa poprzez zabawę
Formy pracy:
- indywidualna,
- zbiorowa,
- grupowa
Środki dydaktyczne:
- instrumenty muzyczne znajdujące się w przedszkolu-pianino, akordeon, djembe, instrumenty perkusyjne (grzechotki, tamburyna, )
- wykonywanie muzyki „na żywo” przez nauczyciela,
- płyty CD z muzyką poważną i z repertuarem popularnym dziecięcym,
- tablice edukacyjne wydane przez PWM,
- przybory do zajęć metodą Batii Strauss, Kniessów (chusty, wstążki, woreczki, rurki itd.),
- tablice multimedialne.
IV PRZEWIDYWANE KORZYŚCI WDROŻENIA INNOWACJI
Dzieci:
- umieją się skupić i wysłuchać uważnie utworu muzycznego,
- umieją opowiedzieć jakie przeżycia i emocje towarzyszyły im w czasie słuchania, a więc kształcą wyobraźnię dźwiękową,
- grają na przedszkolnych instrumentach muzycznych,
- potrafią powtarzać proste rytmy i poruszać się zgodnie z usłyszanym rytmem,
- znają podstawowe pojęcia muzyczne,
- potrafią improwizować-same proponują i wykonują układy choreograficzne do muzyki,
- zdobyły podstawową wiedzę z zakresu historii muzyki, znają literature i teorie muzyki w zaproponowanym zakresie,
- są pewne siebie, umieją wystąpić przed publicznością,
- niektóre z nich (po rozpoznaniu w czasie zajęć innowacyjnych szczególnych predyspozycji) podejmą edukację muzyczną w Szkole Muzycznej, w Ognisku Muzycznym,
- znają repertuar dziecięcy popularny i klasyczny,
- umieją współdziałać z grupą,
- poznały radość muzykowania, tworzenia, prezentowania tego, czego się nauczyły.
Autor: Maria Ruszecka