Przedszkole nr 10 w Nysie

Gdy zbyt dużo bodźców wprowadza chaos, jedynym ratunkiem jest odciąć się od nich, zanurzyć w niezwykłym, magicznym świecie. Umożliwia to nowa terapia dla dzieci, ale też dla dorosłych – Snoezelen.

Snoezelen – w Polsce powszechnie przyjęła się nazwa „Sala Doświadczania Świata”, natomiast na świecie znana jest również pod nazwą Multi Sensory Environment (MSE).

 Snoezlen jest metodą terapeutyczną, opierającą się na stymulacji polisensorycznej (czyli pobudzającą podstawowe zmysły człowieka: węch, słuch, wzrok, dotyk czy smak)i powstałą w odpowiedzi na szczególne potrzeby osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną.

Snoezelen oddziałuje bardzo pozytywnie nie tylko na osoby z niepełnosprawnością intelektualną; ma także dobroczynny wpływ na inne grupy pacjentów, m. in.: osoby z niepełnosprawnością fizyczną, osoby z uszkodzeniami wzroku i słuchu, dzieci z problemami wychowawczymi, dzieci po przeżyciach traumatycznych, osoby z autyzmem, osoby z przewlekłym bólem, seniorów z demencją, osoby z zaburzeniami psychicznymi czy żyjące i pracujące w nadmiernym stresie.

Nazwa „snoezelen” (czyt. „snuzelen”) powstała z połączenia dwóch holenderskich czasowników: „snuffelen” (węszyć, obwąchiwać, szperać) i „doezelen” (drzemać, trwać w półśnie, gapić się). Zestawienie tych dwóch wyrazów niezwykle celnie pokazuje podwójny charakter metody terapeutycznej Snoezelen. Z jednej strony pobudza ona do działania, stymulując zmysły, z drugiej – pomaga w wyciszeniu i relaksie.

Wywodzi się z Holandii, gdzie zaczęto stosować jej zasady w latach 70. XX wieku.

Jednymi z jej pierwszych propagatorów byli terapeuta zajęciowy Ad Verhevl oraz muzykoterapeuta Jan Hulsegge, a warsztaty na niej bazujące po raz pierwszy odbyły się w placówce Haarendael i ośrodku de Hartenberg w Ede.

Do Polski dotarła w latach 90. XX w. Autorką polskiego określenia metody – Sala Doświadczania Świata – jest dr Agnieszka Smrokowska-Reichmann, jedna z prekursorek Snoezelen w naszym kraju i adiunkt Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie.

Naczelna zasada Snoezelen głosi: „Nic nie musi być zrobione, wszystko jest dozwolone”.

Podczas zajęć u podopiecznego dochodzi do „łagodnej aktywizacji zmysłów”. Z jednej strony następuje u niego naturalne pobudzenie zainteresowania, wyobraźni i kreatywności, z drugiej – może się zrelaksować, uspokoić oraz radośnie doświadczyć samego siebie i otaczającego go świata.

Na wyposażenie Sali Doświadczania Świata składa się szereg specjalnych sprzętów stymulujących zmysły, a także samodzielnie wykonanych elementów. Ważne, by pomieszczenie zostało urządzone w sposób wyważony, a jego wnętrze było zorientowane na użytkownika.

      Sala Doświadczania Świata w ogólnym tego słowa znaczeniu to specjalnie wyodrębnione pomieszczenie wyposażone w różnego rodzaju urządzenia stymulujące rozwój zmysłów. Głównym celem organizowania takich sal jest stwarzanie możliwości odbierania nowych bodźców, wzbogacanie doświadczeń oraz miłe spędzanie czasu w atmosferze relaksu i pełnej akceptacji przez dzieci w wieku od kilku miesięcy do około dwunastu lat, a więc również dla dzieci w wieku przedszkolnym. Mogą z niej korzystać zarówno dzieci zdrowe jak i dzieci niepełnosprawne.

     Pracując z dzieckiem w Sali Doświadczania Świata możemy wpłynąć na jego wszechstronny rozwój przede wszystkim poprzez: stymulację percepcji wzrokowej, słuchowej, dotykowej, węchowej, smakowej oraz stymulację zmysłu równowagi.

Systematyczna stymulacja poszczególnych zmysłów w Sali Doświadczania Świata jest więc ważnym źródłem rozwoju każdego niepełnosprawnego dziecka gdyż:

• zwiększa jego aktywność i motywację do poznawania
• zwiększa chęć do nawiązywania kontaktu
• wywołuje zadowolenie i poczucie bezpieczeństwa, ułatwia pokonywanie lęku
• zwiększa ofertę poznawania różnych bodźców (zwiększa bazę doświadczeń)
• zwiększa wrażliwość
•  poprawia orientację w schemacie ciała oraz przestrzeni
• motywuje do podejmowania aktywności
•  przyczynia się do nabierania świadomości istnienia i odrębności od otoczenia
• doskonali pracę poszczególnych analizatorów
• wpływa na rozwój wyższych funkcji - emocjonalnych, społecznych, komunikacyjnych, ruchowych i poznawczych.

Korzystając jednak z takiej sali należy pamiętać o następujących założeniach :

• wytworzeniu właściwej atmosfery,
• własnej decyzji dziecka,
• własnym tempie,
• odpowiednim czasie trwania,
•  powtarzalności,
• wybranych propozycjach bodźców,
• właściwym nastawieniu.